PPoradniki i ciekawostki
Język klingoński
9 lipca 2023
tlhIngan Hol Dajatlh'a'? Nie nauczysz się niczego nowego, jeśli będziesz w stanie odpowiedzieć na to pytanie po przeczytaniu tego artykułu.
Jeśli powyższe pytanie to bezsensowny ciąg małych i wielkich liter, zapraszamy do fascynującej podróży w świat języka artystycznego! Tym razem odwiedzimy uniwersum Star Trek, by poznać najmniej ziemski język. Zapiąłeś już pasy?
SPIS TREŚCI
Opis języka klingońskiegoHistoria języka klingońskiegoUżytkownicy języka klingońskiegoKlingon na świecieNauka języka klingońskiegoGope'vIl Mu'qaDmey
Opis języka klingońskiego
Język klingoński posiada własną składnię i gramatykę. Nie jest ona podobna do tej używanej na Ziemi. Jest więc niezwykle złożona i nieintuicyjna. Obecna w nim formacja zdania OVS, czyli dopełnienie-czasownik-podmiot, nie występuje zbyt często w innych językach (w hiszpańskim jest używana jako pomocnicza).
Typologicznie, klingoński jest językiem aglutynacyjnym (podobnie jak turecki i węgierski), co oznacza, że morfemy mogą być dodawane do rdzenia w celu rozszerzenia jego znaczenia. Ma do dziewięciu sufiksów czasownikowych i pięć sufiksów rzeczownikowych.
Nauka wymowy klingońskiej może być trudna, ponieważ różni się ona od wymowy języków ziemskich. Główną różnicą jest brak dźwięcznego [d], które jest odpowiednikiem spółgłoski zębowej [t].
Klingoński ma 21 spółgłosek i pięć samogłosek. Są one często łączone w sposób niespotykany w językach naturalnych. Dla wygody śmiertelników zapisywane są w alfabecie łacińskim. Wielkość liter ma znaczenie (wielkie litery są zwykle wymawiane inaczej niż w językach europejskich). Klingoni używają innego zapisu zwanego pIqaD.
tlhIngan Hol Dajatlh'a'? Nie nauczysz się niczego nowego, jeśli będziesz w stanie odpowiedzieć na to pytanie po przeczytaniu tego artykułu.
Jeśli powyższe pytanie to bezsensowny ciąg małych i wielkich liter, zapraszamy do fascynującej podróży w świat języka artystycznego! Tym razem odwiedzimy uniwersum Star Trek, by poznać najmniej ziemski język. Zapiąłeś już pasy?
SPIS TREŚCI
Opis języka klingońskiegoHistoria języka klingońskiegoUżytkownicy języka klingońskiegoKlingon na świecieNauka języka klingońskiegoGope'vIl Mu'qaDmey
Opis języka klingońskiego
Język klingoński posiada własną składnię i gramatykę. Nie jest ona podobna do tej używanej na Ziemi. Jest więc niezwykle złożona i nieintuicyjna. Obecna w nim formacja zdania OVS, czyli dopełnienie-czasownik-podmiot, nie występuje zbyt często w innych językach (w hiszpańskim jest używana jako pomocnicza).
Typologicznie, klingoński jest językiem aglutynacyjnym (podobnie jak turecki i węgierski), co oznacza, że morfemy mogą być dodawane do rdzenia w celu rozszerzenia jego znaczenia. Ma do dziewięciu sufiksów czasownikowych i pięć sufiksów rzeczownikowych.
Nauka wymowy klingońskiej może być trudna, ponieważ różni się ona od wymowy języków ziemskich. Główną różnicą jest brak dźwięcznego [d], które jest odpowiednikiem spółgłoski zębowej [t].
Klingoński ma 21 spółgłosek i pięć samogłosek. Są one często łączone w sposób niespotykany w innych językach. Dla wygody śmiertelników zapisywane są w alfabecie łacińskim. Wielkość liter jest rozróżniana (wielkie litery są zwykle wymawiane inaczej niż u Europejczyków). Klingoni używają innego zapisu zwanego pIqaD.
Historia języka klingońskiego
Pierwsza wzmianka o języku klingońskim pojawiła się w 1967 roku w odcinku serialu Star Trek zatytułowanym The Trouble with Tribbles. Fani musieli czekać do 1979 roku, aby usłyszeć, jak Mark Lennard wymawia ten język. Mark Okrand był osobą, która spopularyzowała język i pomogła go rozwinąć. Rozszerzył on słownictwo i ustalił zasady gramatyki.
Klingoński ma też drugą, alternatywną historię. W uniwersum Star Trek mówi się, że język klingoński wywodzi się od Kahlessa Niezapomnianego, twórcy klingońskiej kultury i postaci odpowiedzialnej za ich zjednoczenie.
Klingoni posługują się językiem klingońskim
Klingoński, choć nie jest najłatwiejszym językiem do nauki, ma wielu fanów. Kilka nieustraszonych osób opanowało ten język do poziomu, na którym mogą się komunikować. W swojej książce In the Land of Invented Languages Arika Okrent oszacowała, że na świecie istnieje 20-30 wymyślonych języków. Możliwe, że liczba ta wzrosła o kilkadziesiąt. Język klingoński zawiera wiele słownictwa ze Star Treka. Jednak wyszkoleni użytkownicy mogą rozmawiać na różne tematy.
d'Armond Speers był członkiem Instytutu Języka Klingońskiego i płynnie posługiwał się tym językiem. Przeprowadził eksperyment, w którym komunikował się ze swoim dzieckiem wyłącznie w języku klingońskim. Chciał wychować pierwszego rodzimego użytkownika języka klingońskiego. Plan się nie powiódł, gdy chłopiec w wieku pięciu lat postanowił rozmawiać po angielsku tylko z ojcem, a nie tylko z matką.
Umiejętność mówienia po klingońsku posiadają również fikcyjne postacie spoza uniwersum Star Trek. Przykładami są Sheldon z Teorii wielkiego podrywu i Homer Simpson.
Język klingoński jest używany na całym świecie
Klingoński jest, obok esperanto, najpopularniejszym sztucznym językiem na świecie. Jego popularność w niektórych kręgach jest zaskakująca. Hrabstwo Multnomah (Orgeon, Stany Zjednoczone) w raporcie opublikowanym w 2007 roku ujawniło, że w tamtejszym zakładzie psychiatrycznym zatrudnieni byli tłumacze języka klingońskiego.
Do 2005 roku istniała klingońska wersja Wikipedii. Później została ona przeniesiona na osobną stronę. Wyszukiwarka Google i Minecraft są dostępne w tym języku. Netflix, z okazji premiery Star Trek: Discovery, udostępnił fonetyczne napisy przetłumaczone przez eksperta Lievena Litaera.
Washington Shakespeare Company również wystawiało sztuki w języku klingońskim, w tym fragmenty Hamleta (2010 Chicago Theatre) i Opowieści wigilijnej Charlesa Dickensa (2010 Chicago Theatre). W 2010 roku wystawiono także pierwszą operę w języku klingońskim. Jej premiera odbyła się w Hadze i zebrała pozytywne recenzje krytyków. Została również powtórzona.
Nauka języka klingońskiego
Nauka języka klingońskiego staje się z roku na rok coraz łatwiejsza dzięki rosnącej liczbie dostępnych materiałów. Pierwsze oprogramowanie zawierające rozmówki, słownik i program do słuchania zostało wydane przez amerykańskiego wydawcę Simon & Schuster, we współpracy z Ultralingua, w maju 2009 roku.
Learn Klingon został stworzony przez brytyjskiego wydawcę Eurotalk we wrześniu 2011 roku. Transkrypcje są zarówno w alfabecie łacińskim, jak i pIqaD. Marc Okrand uznał ją za pierwszą tego typu publikację. Język zyskał prawdziwą popularność, gdy został dodany do Duolingo w marcu 2018 roku jako BETA (wersja beta).
Konwenty i konferencje są otwarte dla entuzjastów języka. Najpopularniejsze konwencje i konferencje to niemiecki qepHom Saarbrucken i amerykańska konferencja języka klingońskiego. Istnieje również wiele artykułów naukowych, które badają język klingoński i mówców.
Historia języka klingońskiego
Pierwsza wzmianka o języku klingońskim pojawiła się w 1967 roku w odcinku serialu Star Trek zatytułowanym The Trouble with Tribbles. Fani musieli czekać do 1979 roku, aby usłyszeć, jak Mark Lennard wymawia ten język. Mark Okrand był osobą, która spopularyzowała język i pomogła go rozwinąć. Rozszerzył on słownictwo i ustalił zasady gramatyki.
Klingoński ma też drugą, alternatywną historię. W uniwersum Star Trek mówi się, że język klingoński wywodzi się od Kahlessa Niezapomnianego, postaci, która stworzyła kulturę klingońską.
Klingoni posługują się językiem klingońskim
Klingoński, choć nie jest najłatwiejszym językiem do nauki, ma wielu fanów. Kilka nieustraszonych osób opanowało ten język do poziomu, na którym mogą się komunikować. W swojej książce In the Land of Invented Languages Arika Okrent oszacowała, że na świecie istnieje 20-30 wymyślonych języków. Możliwe, że liczba ta wzrosła o kilkadziesiąt. Język klingoński zawiera wiele słownictwa ze Star Treka. Jednak wyszkoleni użytkownicy mogą rozmawiać na dowolny temat.
d'Armond Speers był członkiem Instytutu Języka Klingońskiego i płynnie posługiwał się tym językiem. Przeprowadził eksperyment, w którym komunikował się ze swoim dzieckiem wyłącznie w języku klingońskim. Chciał wychować pierwszego rodzimego użytkownika języka klingońskiego. Plan się nie powiódł, gdy chłopiec w wieku pięciu lat postanowił rozmawiać po angielsku tylko z ojcem, a nie tylko z matką.
Umiejętność mówienia po klingońsku posiadają również fikcyjne postacie spoza uniwersum Star Trek. Przykładami są Sheldon z Teorii wielkiego podrywu i Homer Simpson.
Język klingoński jest używany na całym świecie
Klingoński jest, obok esperanto, najpopularniejszym sztucznym językiem na świecie. Jego popularność w niektórych kręgach jest zaskakująca. Hrabstwo Multnomah (Orgeon, Stany Zjednoczone) w raporcie opublikowanym w 2007 roku ujawniło, że w tamtejszym zakładzie psychiatrycznym zatrudnieni byli tłumacze języka klingońskiego.
Do 2005 roku istniała klingońska wersja Wikipedii. Później została ona przeniesiona na osobną stronę. Wyszukiwarka Google i Minecraft są dostępne w tym języku. Netflix, z okazji premiery Star Trek: Discovery, udostępnił fonetyczne napisy przetłumaczone przez eksperta Lievena Litaera.
Washington Shakespeare Company również wystawiało sztuki w języku klingońskim, w tym fragmenty Hamleta (2010 Chicago Theatre) i Opowieści wigilijnej Charlesa Dickensa (2010 Chicago Theatre). W 2010 roku wystawiono także pierwszą operę w języku klingońskim. Jej premiera odbyła się w Hadze i zebrała pozytywne recenzje krytyków. Została również powtórzona.
Nauka języka klingońskiego
Nauka języka klingońskiego staje się z roku na rok coraz łatwiejsza dzięki rosnącej liczbie dostępnych materiałów. Pierwsze oprogramowanie zawierające rozmówki, słownik i program do słuchania zostało wydane przez amerykańskiego wydawcę Simon & Schuster, we współpracy z Ultralingua, w maju 2009 roku.
Learn Klingon został stworzony przez brytyjskiego wydawcę Eurotalk we wrześniu 2011 roku. Transkrypcje są zarówno w języku łacińskim, jak i pIqaD. Marc Okrand uznał ją za pierwszą tego typu publikację. Język zyskał prawdziwą popularność, gdy został dodany do Duolingo w marcu 2018 roku jako BETA (wersja beta).
Konwenty i konferencje są otwarte dla entuzjastów języka. Najpopularniejsze konwencje i konferencje to niemiecki qepHom Saarbrucken i amerykańska konferencja języka klingońskiego. Istnieje również wiele artykułów naukowych, które badają język klingoński i jego mówców.
pe'vIl mu'qaDmey!
Zachęcamy do nauki języka klingońskiego, jeśli chcesz wiedzieć, co oznacza powyższy zwrot i kiedy się go używa. Nie jest on trudny do nauczenia, ponieważ jest wiele osób, które się nim posługują. Wyobraź sobie satysfakcję, jaką poczujesz, gdy staniesz się jednym z elitarnych mówców.
Większość materiałów do nauki języka klingońskiego jest dostępna tylko w języku angielskim. Nasze kursy językowe są dla Ciebie, jeśli chcesz poprawić swoją znajomość Królowej Elżbiety II lub po prostu odświeżyć gramatykę.
pe'vIl mu'qaDmey!
Zachęcamy do nauki języka klingońskiego, jeśli chcesz wiedzieć, co oznacza ten zwrot i jak jest używany. Nie jest to trudne ze względu na aktywną grupę wspierającą ten język. Wyobraź sobie satysfakcję, jaką poczujesz, gdy staniesz się jednym z jego elitarnych użytkowników.
Większość materiałów do nauki języka klingońskiego jest dostępna wyłącznie w języku angielskim. Nasze kursy językowe są otwarte dla każdego, kto nie mówi jeszcze płynnie lub chce poprawić swoją gramatykę lub pokonać barierę mówienia.
Komentarze